“Ucuz mal alacak kadar zengin değilim” veciz sözü , doğrudur deriz. Deriz ama yine de kalitesi düşük mal aldığımız olmuştur. Kullanınca pişmanlık duyarız.Son pişmanlık para etmez derler bize.
Sanatçılık bir yetenek , Allah vergisi,çok büyük birdeğerdir.Çok kaliteli bir eseri ancak sanatçı yapabilir.Üstelik yetenekli kişi çalışkan ,işini tam yapan ,kısacası adam gibi adam olursa çoğunluk ona kaliteli sanatçı derler.
Peki bütün bunların kemençeyle ne ilgisi var? Diyen olabilir.
Çok kişiler gibi ben de düğünlere şenliklere , Folklor yarışmalarına çok katılmış bir kişi olarak kaliteli kemençe sesiyle coşuyorum.Kalitesi düşük kemençe sesi genellikle tam usta olmayan kişilerin kemençesinden çıkar. Düğün Salonları gibi kapalı mekanlarda iyi kemençecilerin çalması gerekir. Çünkü acemice çalan orada hazır bulunanlardan duyuyorum “iyi çalamıyor” diyorlar. Bu durum ben gibi onları da bıktırıyor.
Öyle her eline kemençe alan KEMENÇE SANATÇISI olsaydı, değeri kalmazdı.Fakat ne yazık ki ; günümüzde acemice çalan kemençeci geçinenlere hem de düğün salonlarında bile rastlıyoruz. Nasıl ki ben iyi futbolcu olacağım demekle , çalışmakla olunmuyorsa,PARA için olsun da ne olursa olsun hırsıyla SANATÇIlığa kalkışmakla da SANATÇI olunmaz.Tabi ki son karar her zaman okuyucularımın, kamunundur.
Demiyorum ki KEMENÇE çalma. O kadar da değil biz haddimizi biliriz.
Daha yeni oldu. Maçka’da bir Düğün Salonunda yine bir düğüne katıldım. Kalitesiz canlı kemençeye horoncular ayak uydurmaya çalışıyor.Horona giren gayret ediyor neşeli olmağa ama bir türlü olamıyor . Horon çemberi tam kuruldu derken baktım aniden küçüldü.Tahminim tuttu. Horondan çıkanlardan yanıma gelenler “ kemençeci iyi çalamıyor hiç sarmadı ”, diyen diyene.. Bazıları da (oynayan oynamayan) keşke kasetten kemençe çalsalar da oynasak, dediler.Sanki acemi, kaydeleri tam oturtamıyor.Calmağa devam ediyor.Kemençeci mahcup olmasın için mi? Kasetten kemençe çalınmadı. Ne çare düğün bu , sonunda beğenilsin beğenilmesin böyle müziğe rağmen düğüncüler oynadı.
Usta kemençeci sorunu, bu gibi bazı düğün salonlarında yaşanmıştır. Kaliteli canlı müzik olamıyorsa kasetten olsun.Düğündekiler Karadeniz müziğinin en iyisine layıktır.
Sana ne ? Kim çalarsa çalsın, diyen olabilir.Öyle olursa Kemençe tarihe karışr.İyi çalan sanatçıya özenti gittikçe de artmaktadır. Usta kemençeciler bilhassa Karadenizliye bu çalgıyı sevdiriyor. Eski usta sanatçıları örnek alıp onlar gibi hatta daha iyi çalan gençler vardır. Hatta en yakın çevremizde dahi az da olsa usta kemençeciler vardır.Düğünlerde bunları görmek, dinlemek neşemize neşe katacakları bir gerçektir.Usta Kemençeci kim var ? Derseniz , çoğu İstanbul’a yerleşmişler.
Trabzon’un usta kemençecilerinden olan İBRAHİM AYDIN Maçka ‘nın Başar Köyü’ndendir. Onun gibi çalabilen Ağasar’da ‘ Sürmene’de Rize’de Gümüşhane’de ve Giresun’da kemençe VİRTÜÖZLERI vardır. Bunları bulamazsak, horon. İçin ideal olan Davul Zurna vardır. Köyümüzden sayabileceğimiz Murat ÇIRAK zurnacı , Fikret YILDIZ davulcu sanatçılarımız vardır. Davul zurnalı düğün bir başkadır.
YÜKSEK SES CİHAZIYLA CANLI KEMENÇE YAYININDA KALİTE
Mikrofona kemençe çalma konusu çok önemlidir. Bakarsınız en usta kemençeci çalar hoparlörden kalitesiz ses çıkabilir. Çoğunlukla böyle oluyor.Çünkü amplifikatör elekronik çalgılara uyumlu kemençeye uyumsuzdur. Mesela ORG a uyumludur. Orgla kemençeye DAVUL kadar hoş olmayan KÜT KÜT ritmiyle eşlik eder. Ahenkli sesi ancak kemençe ve zurna verir.
Az da olsa kemençenin ses ahenkini bozmayan amlifikatörler de vardır.Mevcut cıhazlar kaliteli kemençe sesi için kullanmak için KARAOKEli Mp3 veya DVD cihazlarını amplifikatörle irtibatlandırıp KARAOKE mikrofon girişine mikrofon takarak kemençeye monte etmek iyi olur.Buradan sonrası kalır iyi kemençe ustasına. Ancak önemli olan bir konu daha vardır. Hoparlörlerin konumları meselesi : Hoparlörler horon halkasına ne kadar yakın olursa kemençenin ritim kayıbı o kadar az olur.En iyisi hoparlörleri horon çemberinin tam merkezine (ortasına) yerleştirmektir. Bizim düğünler kemençesiz olmuyor.
KEMENÇE ÇALMANIN YAŞI VAR MIDIR?
Usta kemençeci onsekiz kırkbeş yaş arası bilhassa horon kaydelerini çok şahane çalabilir. Ancak kırkbeş yaşından yukarı her geçen yıl horon kaydesi çalma performansı düşer.Ne kadar usta olursan ol kanı kaynamıyan hareketli kaydeler çalamaz.Yaş yetmişlerde seksenlerde olursa değil ki çalmak, kemençeyi tutması bile bir başarıdır.Sanatçıya bak yaşlı ise gençliğindeki kemençe çalmasına dön bir bak.Horon bilenlere bakalım ; Gençlerle yaşlılar yarışabilir mi? Kemençe ustalığında önemli olan, kemençede var olan çok sayıdaki ahenkli sesleri yay sürçmesi yaptırmadan çıkartabilmektir.
KEMENÇENİN YAŞAMASINI İSTİYORSANIZ
Kemençenin gelecek yeni nesillere sevdirilmesi için geliştirme ve yaşatma adına yukarıda yazdıklarımın uygulanması gerekir.Sizler daima iyi şeylere layıksınız.