Zaman İçinde Maçka'da Türk Ve Rum Nüfus - Yukarıköy Mahallesi Web Sitesi - Maçka/Trabzon
Zaman İçinde Maçka'da Türk Ve Rum Nüfus
Yazı
Boyutu
Tarih : 30.09.2010 - 14:45:29
Osmanlı tahrir defterlerine göre zaman içinde Maçka' da Türk ve Rum nüfus
Derleyen :Ömer Yakup KADIOĞLU (Emekli Öğretmen)
Osmanlı tahrir defterlerine göre zaman içinde Maçka' da Türk ve Rum nüfus
1.AKARSU (Larhan) Bu derenin son köyüdür. 1485te 12 hanede 60 nüfus,1515te 22 hanede 120 Rum, 1920 de 1200 nüfuslu 700 ü Rum, 500ü Türk
2.AĞURZANOS / AGOUR - Şimdiki Çoşandere yoresinde bir mahalle. Zanos Maçka kitabında 200 nüfuslu Rum köy.
3.AKMESCİT / Zanoi (Zanoy) 100 Rum,150 Türk. Komsa 250 Rum, Mantzanton 120 Rum. 1485te 45 hanede 233, 1515te 57 hanede 297 Rum 1553te ise 3 müslim 48 Rum hanesinde 250 nüfus.
4.ALAÇAM (Kongo) Bilgi yok.
5.ALATAŞ (Mandranoy) 1484 13 hane 69 Rum,1515te 2 hane Musl. 17 hane Rum, 1553 1 hane Müsl. 8 hane Rum 45 nüfuslu bir köy., 1920 de 450 Rum ailesi 70hanelik köy.
6.ALTINDERE (İstalita)Yunan Kay 250 nüfuslu Rum köyü.
7.ANAYURT (Kıransa) 1485te 1 hanede 5 nüfus,1515te 6 hanede 30 nüfus Maçka kitabında 300 Pontus ansiklop de 550 Rum nüfus. 1920de 280 Rum nüfus.
8.ARDIÇLIYAYLA (İskopya)1485 te 7 hanede 35 Rum,1515 te 3 hanede 15 ve 1553te 4 hanede 35 Rum,1920de 250 nüfus
9.ARMAĞAN(KOK) Bilgi yok.
10.BAĞIŞLI (Konaka) Eski adı Bereneia. 1485te 22 hanede 118 Rum, 1515te 32 hanede 180,1553te 2 müslüman 29 Rum hanede 155 nüfus. Maçka kitabında 270 nüfuslu bir köy.1920de 250 nüfuslu bir köy.
11.BAHÇEKAYA(OLASA) (Ohsa)1485te 41 hanede 217 Rum, 1515te 267 hane 48 Rum 3 hane Müslüman,1553te 220 hane de 39 Rum, Müslüman 5 hane. ,Pontos belgelerinde 600 nüfuslu bir köy.
12.BAKIMLI (Ağursa) Karakaban eteğinde yer alan bir köy. 1485 te18 hanede 94 Rum.1515te 27 hanede 139 Rum,1553te 24 henede 125 Rum, 1 hanede Müslümam,1920 de 600 nüfuslu Rum köyü. Xıx.yy da 150 gizli 150 de aleni Hiristiyan var
13.BAKIRCILAR (KİZERA) Mubadeleden önce 50 Rum,100 Türk
14.BARIŞLI (Zakeni) Bilgi yok.
15.BAŞAR(İstama) Raxin, Xalav, Skeria ve Kouiroukarton adlı 4 mahallesi vardı. Maçka kitabında 100 Türk, 400 Rum. Pontus Ansiklopedisinde 1922’de ve 350 Rum nüfuslu
16.ÇOŞANDERE (Kospidiyos) 1485’te 31 hanede 259,1515te 43 hanede 233, 1553’te 1 Müslüman, 40 Rum hane 205 nüfus,1920’de 450 nüfuslu Rum köyü.
17.ÇIRALI (Meli-Anton/Melanu) Bilgi yok.
18.ÇAMLIDÜZ (Paparza)Osmanlı tahrir defterlerinde geçmez. (Ayrıca papara da bu defterlerde geçmez.)
19.ÇATAK (Meksila)
20.ÇAYIRLAR (Livadia) 800 nüfuslu
21.ÇEŞMELER (Zenha) Maçka kitabında 650 nüfuslu, 1485te 50 hanede 250 Rum.1515te 1 müslim hane olmak üzere 65
22.ÇAMKONAK (Mesohor) hanede 342, 1553te 2 müslim hane 104 hanede 555 Rum nüfus var. 1920 650 Rum nüfus.
23.ÇINARLI (Meli-Anton/Melanu) Burada Kabakanton, /Kavakoğlu, Tsourant/Çakıroğlu Türk aileleri gösterilir.
24.CİNALI (Cinalı)
25.DİKKAYA (Zavera) Dabar/Davar, Zeytil adlı mahalleleri vardı. Maçka kitabında 340 Rum, 1920de 330 Rum.
26.DURALI (Oksa)
27.ERGİNKÖY(Armanos)
28.ESİROĞLU (Anbela)
29.GALYAN, Galyan deresi olarak, derenin her iki yakasında bulunan 19 köyün bulunduğu vadinin adıdır. Galyan köyü üç hisse olarak kayıtlı. 1586 tarih ve 26 nolu Trabzon Defterlerinde bu hisseler görülmez. Galyan nami diğeri Mesohor adı ile gösterilir.
30.GAYRETLİ (Hozarı)
31.GÜNAY (Sesera) (Şira dandönüşmüş) Bilgi yok.
32.GÜRGENAĞAÇ (Yanakandoz) Maçka kitabında 250,Pontus Ansiklop. 240,1920de 275 Rum nüfus gösterilir
.
33.GÜZELCE (Pontila) Maçka kitab.da 1850 de 2500 nüfus,1400 ünün aleni,100nün de gizli Hiristiyan olduğu,100 kişinin de Müslüman. 1920de köyde 200 Rum nüfus var. Pontila köyünde Karakıoz/Çakal ve Tsinal-anton/cinali gibi Türk aileleri yanında İtalyan ailele de vardi.
34.GÜZELYAYLA (Ferganlı)(Bilgi yok)
35.HALDİYEN (Kadroul) 1485te 12 haneli 60 nüfuslu Rum köyü,1515te 1 müs. 9 Hirist. 50 nüfus,1553te 4 Müsl. 8 Hirist. Hanede 60 nüfus. Pontos Belg. 100 Rum nüfus.
36.HAMSIKÖY (Tsaxar-Anton Çiharlı) Tsaxarantton anlamı Çakıroğlu. Mytikaren, Age, Sananton ve Mardita adlı mahalleri vardı. Pontos ansiklop. 425, Maçka kitabında 450 ve 1920 de 425 Rum. Zaverada Pontos Ansklop 340,Maçka kitabında 1920de 330 olarak verilir
37.HAPSİKÖY / HAMSİKÖY 4 mahallesi vardı. 1485te 24 hanede 124, 1515te 54 hanede 270, 1553te 1 müsliman ve 36 hanede 158 Rum,1920de Zaverda 350, Tsaxaranton da450, Meilianton da 230 ve Faragananton’da 370 Rum.
38.HIZARLI (Hozarı) 1486 71 hane 363 Rum,1515te 71 hane 363 Rum,1553te 6 hane Müslü. 85 hane Rum. Toplam:260 nüfus
39.HORTOKOP (Aşaği –Orta-Yukarı) 1485te 155 hanede 819,1515te 255 hanede 1339,1553te 3 Müslüman 287 Rum olmak üzere 1450 nüfus, 1920de Aşağı Hortokop’ta 200 Rum,435 Müslüman nüfus gösterilir. (Aşağı Hortokp’unadı AGİA olarak geçer.
40.İLAKSA (Mataracı) 250/280 nüfuslu bir köy. 1485te 320 Rum, 1515te 2 Müslüman ve 75 Rum hanesinde 409, 1553 te 4 müslim hane ile 74 Rum hanesinde 390 nüfus
41.İSKALİT/SKAL İ/ SKALA Bu köy şu anda Çoşanderenin bir mahallesidir.
42.IŞIKLAR (İpsori) Esiroğlu bucağına bağlı bir yer adı.
43.KAPIKÖY (ZOUZA)Zerfiri, Kontou, Kara ve Entima adlarıyla dört kilise bölgesine ve Mourouzanton, Ampela, Kizera ve Tziaxa adları ile de dört mahalleye ayrılır. 1920 de Zerfiri’de 360, Kontu’da 300, Kara’da 360, Entima’da 320, Tzaha’da 100 Türk nüfusu verilir. Daha sonraları, bir köy olarak verilen Kizera’daki 50 Rum nüfusu ile 1920 yılında Kapıköy’de 1390 Rum, 100 de Türk nüfus gösterilir. (Kapıköy) 1485te 74 Rum hanesinde 374,1515te 95Rum ve 2 Müslü. Topl: 495 nüfus,1553te 89 Rum ve 5 Müslü. Top. 470 nüfus,1920de 1390 Rum 100 Türk
44.KAYNARCA (Limli) Bilgi yok
45.KIRANKAŞ (Verena) Bilgi yok.
46.KIRANTAŞ (Kutula) 1515te 13 hane 30 hanede 500 nüfus gösterilir.
47.KİREMİTLİ (Sersa) 1485te 20 hanede 97, 1515te 23 hanede 119,1553te 2 Müslüman ve 13 Hiristiyan hanede 80 nüfus. Rum Kaynkl. 250 nüfusun yarısı Türk yarısı Rum.
48.KOZAĞAÇHortokop-i Zir 1859 dan sonra bu adlarla anılmışlar.(Aşağı Hortokop) (Üç köy olarak yukarıda bahsedildi) ÜçHortokop Köylerinde Lorka, Habrea, Havrea, Moutoulou, Xasnea, Troxanton, Flareanton,Marnan ton ve Tekestanton adlı mahalleler var.
49.KÖPRÜYANI (Sahanoy) 1485te 8 Rum hanesi 40 Rum,1515 te 9 hanede 45 ve 1553 de 12 hanede 60 Rum nüfusu verilir. 1920’de 250 Rum nüfus.
50.KOSTORDOS (İspelanın bir mahallesi olarak geçer. 1485te 16 hanede 84, 1515te 31 hanede 155, 1553te 28 hanede 140 Rum, Rum kaynakl.da Hava Mah.de 90 Türk,60 Rum İspelada 250 Rum ile 300 Türk nüfus verilir.Pontos Kaynkl. Sadece 30 hane Rumdan söz edilir.
51.KUŞÇU (Cipanos) 1920de 200 aile Rum köyü.
52.KONAKLAR (GALYAN MESOHOR)
53.KOSTORDOS, İspela’nın bir mahallesi olarak, 1485’te 16 hanede 84, 1515’de 31 hanede 155, 1553’te 28 hanede 140 Rum nüfusu verilir. Rum kaynaklarında, Hava mahallesinde 125 Türk, 125 de Rum Hava Tsintzi mahallesinde 90 Türk, 60 Rum gösterilir. İspela’ da 250 Rum, 300 Türk nüfus verilir. Rum kaynk. İspela’da 30 Rum hanenin kaldığı belirtilir.
55.MATARACI (İlaksa)250/280 nüfuslu köy. 1485te 320 Rum,1515te 2 Müslüman 75 Rum hanede 409,1553te 4 müslü. Hane 74 Rum hane 390 nüfus.
56.MOUNTANTOS (Mudanya köyü) İspela/ Ocaklı köyünün bir mahallesi olarak gösterilir.1485 te 21 hanede 109, 1515te 1 Müslim 28 Rum hanede 153 ve 1553te 1 müslim 19 Rum hanede 100 nüfus. Maçka kitabında 250, 1920de 200Rum‘dan oluşan köy.
57.Mezera,Esiroğlu’nun karşısında bir köy,bu yer adı Sukenarı köyünde de geçer Maçka kitabında, 230 Rum nüfus
58.MOXOULEXA 100 nüfuslu köy.
59.OCAKLI (İspela) Namı diğeri Hava.1485te 45 hanede 219, 1515te 77 hanede 397 ve 1553te 91 hanede 453 Rum nüfus
60.OĞULAĞAÇ (Kodroul) 1485te 12 haneli ve 60 nüfuslu bir Rum köyü, 1515te 1 Müslim ve 9 Hiristiyan hanesinde 50 nüfus,1553te 4 Müslüman,8 Hiristiyan hanede 60 nüfus gösterilen köy Haldiyan adıyla geçer. Pontus Kaynkl.da 100 Rumaile olarak Gümüşhane ermeilerinin yerleştiği bir yer olarak geçer.
61.ORMANİÇİ (Kotila) 1485te 8 hane 40 nüfus,1515te 13 hane 65 nüfus, 1553 19 hane 95 nüfus 300 aile Rum köyü
62.ORMANÜSTÜ (Kusera) 1485 te 10 hanede 55, 1515te 11 hanede 55 ve 1553te 17 hanede 200 Rum gösterilir. 920de 200 Türk, Pontos Belg. De 50 nüfuslu(1920de) Pontos Ansikloped. 100 nüfus geçer.
63.ORTAKÖY Hortokop-i Vusta 1859 dan sonra bu adla anılmaya başlamış.(Orta Hortokop) (Üç Hortokop için bilgi verildi)
64.ÖĞÜTLÜ (Guryeni) Çevizlik Maçkanın 35 hanelik köyüdür.
65.ÖRNEKALAN (Mağura) 200 Türkten oluşan bir köy.
66.PAPARZA (Çamlıdüz),Mulaka dersinin sonlarında bir dağ köyü olarak gösterilir.
67.SAKIZLI (Muhacena)
68.SANOGİA / SANİA (Aşağı Mulaka)Sındıran köyünün bir mahallesi olan bu yer Vazelon belg. Sanogtanitikon adı ile geçen yerdir. Rum Kaynkl. 250 nüfustan 150si Rum,100ü Türk.
69.SEVİNÇ (Soldoy) 250 hanelik Türk köyü.
70.SINDIRAN (Aşağı Mulaka)
71.SUKENARI(Hamurya) 1485te 29 hanede 149 Rum,1515 1 Müslüman 50 Rum hanede 263,1553te 1 müslüman 40 Rum hanede 205 Rum.250 nüfus gösterilir. 1920 de Hamurya’da 300 Rum nüfus.
72.ŞİMŞİRLİ (Kuştul) 1920de 200 aile 60 Rum, 15 Türk
73.TAŞALAN (Misailanton) (Mesaili) 250 nüfuslu Rum köyü.
74.TEMELLİ (Partiyos)(Pipat) 1920de 100 nüfuslu Türk köyü.
75.ÜÇGEDİK (Boğoç),Zavil adlı bir semt gösterilir. Stama köyünün bir semti olarak da gösterilir(Zavil). Osmanlı tahrir defterlerinde geçmez.
76.VALENA (Arıkaya) 1920de 400 Rum nüfus
77.YAYLABAŞI (Yukarı Mulaka)
78.YAZILITAŞ (Yanandoz)1920de 240 Rum gösterilir. Maçka kitabında 250, 1920 de Giannanton’da 240 Rum nüfus.
79.YAZLİK (LİVERA) 1515te 65 hanede 333,1553 86 hanede 440 Rum, 1850de 200 hanede 1000, 1857de 200 hane ve 50 Kromlu hane ve 750 Rum nüfus.
80.YEMİŞLİ (Kutala) 1874 ve 1902 Kilise kayıtl. 82 hanede 450Rum.1920de400 aile
81.YENİKÖY (Yeniköy)
82.YERLİCE (Yeri) Osmanlı tahrir defterlerinde geçmez.
83.YEŞİLYURT (Yeşilyurt) 1485te 2 Müslü. 68 Rum,1515te 3 Müslü. 81 Rum,1553te 5 Müslü, 72 Rum olmak üzere 385 nüfus. 1857 de 40 hanelik köyde Rum yok,10 hane Kromlu, 1920de 500 Türk nüfus.
84.YUKARI KÖYHortokop-i Bala 1859 dan sonra bu adla anılmaya başlanılmış.(Yukarı Hortokop) (Üç köyün birisi) Üç köy olarak zikr edilmiş.
İlgimi çeken bir çalışma olarak teşekkür ederim.Benim açımdan bu bilgiler bir tabloya aktarılmış olsa belki de okuyucu için daha kolay bir anlatım olurdu.Ayrıca bu çeşit yazılarda bilgilerin kaynağı,sayfası yazarı belirtilmiş olsa daha güzel olur.
TRABZON'UN/ MAÇKA " Coğrafyası içinde yerleşim birimlerinin "KÖYLERİN" eski ve yeni adları ile insan unsurlarının; ayrıştırılması konusu yöre için önemli bir tarihi değerdir. Ancak münkünse" köyler ve insan unsurları yanında" bazı kültürel değerleride; yapılış ve hizmet sunuş tarihleri dikkade alınarak sitenizde yer alır ise" buda sunmuş olduğunuz güzelliklerin yanında birer artılar olur diye düşünüyorum.Bunlar neler olabilir diyorsanız;! Çeşmeler, Köprüler, Kiliseler, Tarihi doğal afetlerin verdiği maddi ve manevi zararlar ve tarihleri, Camiler, Okullar, Kaleler, MÜNKÜNSE RESİMLENİRSELER AYRI BİR DEĞER OLURLAR, Tarihi ana kervan yolları düzergahları gibi izah edebilirim. Güzelliklere" insanları yapıcı eleştiriler ulaştırmakta büyük yardımcı olur diye düşünüyor saygılar sunuyorum. İsmet GÜR Mudanya 10.04.2012
DMAÇKA’YA SELAM OLSUN
Elli yedi köyün” iki tane belden,
Sümela Manastırın düşmüyor dilden,
Zigana dağlarından” o turna gölden,
Selamlar olsun” tüm Anadolu’ya.
Topraktır yetiştiren bütün canları,
Maçka kardeş bilir” onları bunları,
Sarıkamış’a” gidip de şehit olanları,
Unutamaz Maçkalı özünde yaşar.
İnsanın sevdadır! Bayrağa, ülkeye,
Yetişmiş insan gücün ülkeme hediye,
İmanlı” olmayı itmez bir köşeye,
Adınla özünle bir başkasın Maçka.
Trabzon’u güneyden ormanların sarar,
Sevdaya sevdadır” kadir bilen yar,
Dünyanın her yanında! Evlatların var,
Maçkalının” kalpleri vatan için atar.
Az sözle” çok şey sunmak zor iştir,
Coğrafyan ova değil bayırdır yokuştur,
Ormanların” yörede nadir nakıştır,
Seninle övünmek bir hoştur Maçka.
Karadeniz” yöresinde özeldir yerin,
Tarihin her devrinde” izlerin çok derin,
Yöreye bir gidinde manzarayı görün,
Sevdaya sevdasın” irfanınla Maçka.
Sanat dünyasına” çok evlatlar sundun,
İnsanlığa mum değil kandil olup yandın,
Gurbet de köyünü” hep yaylanı andın,
)
